1. ÖRNEK
- Sayısız kitabın bulunduğu bu kütüphaneyi geçen yüzyılın başlarında Avrupalı bilim adamları ziyaret etmişler.
ÇÖZÜM
Yüklem: ziyaret etmişler.
Kim ziyaret etmiş? : Avrupalı bilim adamları = Özne
Nereyi ziyaret etmişler? : Sayısız kitabın bulunduğu bu kütüphaneyi = Belirtili nesne
Ne zaman ziyaret etmişler? : geçen yüzyılın başlarında = Zarf tümleci
2. ÖRNEK
- Her sanatçı başlangıçta büyük sanatçıları taklit ederek işe başlar.
ÇÖZÜM
Yüklem: başlar.
Kim başlar? : Her sanatçı = Özne
Neye başlar? : işe = Dolaylı tümleç
Ne zaman başlar? : başlangıçta = Zarf tümleci
Nasıl başlar? : büyük sanatçıları taklit ederek = Zarf tümleci
3. ÖRNEK
- Şehir dışına çıkmak bu insanları olumlu şekilde etkileyecektir.
ÇÖZÜM
Yüklem: etkileyecektir.
Etkileyecek olan ne? : Şehir dışına çıkmak = Özne
Kimi etkileyecektir? : bu insanları = Belirtili nesne
Nasıl etkileyecektir? : olumlu şekilde = Zarf tümleci
4. ÖRNEK
- Mor dövmelerle işlendi göğsümüze karlı dağların şanlı bayrağı.
ÇÖZÜM
Yüklem: işlendi.
Ne işlendi? : karlı dağların şanlı bayrağı = Özne
Nereye işlendi? : göğsümüze = Dolaylı tümleç
Ne ile işlendi? : Mor dövmelerle = Edat tümleci
5. ÖRNEK
- Az önce bir çocuğun ağlaya ağlaya koştuğunu gördüm.
ÇÖZÜM
Yüklem: gördüm.
Kim gördü? : Ben = Gizli özne
Neyi gördüm? : bir çocuğun ağlaya ağlaya koştuğunu = Belirtili nesne
Ne zaman gördüm? : Az önce = Zarf tümleci
6. ÖRNEK
- Seni kaybetme korkusundan hiç söz etmiyor.
ÇÖZÜM
Yüklem: söz etmiyor.
Kim söz etmiyor? : O = Gizli özne
Neyden söz etmiyor? : seni kaybetme korkusundan = Dolaylı tümleç
Ne kadar söz etmiyor? : hiç = Zarf tümleci
7. ÖRNEK
- Balinalar, okyanustaki en büyük canlılardır.
ÇÖZÜM
Yüklem: okyanustaki en büyük canlılardır.
Ne okyanustaki en büyük canlılardır? : Balinalar = Özne
8. ÖRNEK
- Yağmur bastırınca herkes hemen içeri kaçtı.
ÇÖZÜM
Yüklem: kaçtı.
Kim kaçtı? : herkes = Özne
Ne zaman kaçtı? : Yağmur bastırınca = Zarf tümleci
Nasıl kaçtı? : hemen = Zarf tümleci
Nereye kaçtı? : içeri = Zarf tümleci
9. ÖRNEK
- Arabasının başına gelenleri ona ben anlatamadım.
ÇÖZÜM
Yüklem: anlatamadım.
Kim anlatamadı? : ben = Özne
Neyi anlatamadım? : Arabasının başına gelenleri = Belirtili nesne
Kime anlatamadım? : ona = Dolaylı tümleç
10. ÖRNEK
- Dün okulda yaşanan olay herkesin keyfini kaçırdı.
ÇÖZÜM
Yüklem: herkesin keyfini kaçırdı.
Ne herkesin keyfini kaçırdı? : Dün okulda yaşanan olay = Özne
11. ÖRNEK
- Sait Faik, öykülerinde gerçekçi bir çizgi yakalamıştır.
ÇÖZÜM
Yüklem: yakalamıştır.
Kim yakalamıştır? : Sait Faik = Özne
Ne yakalamıştır? : gerçekçi bir çizgi = Belirtisiz nesne
Neyde yakalamıştır? : öykülerinde = Dolaylı tümleç
12. ÖRNEK
- Aldığınız ürünler istendiğiniz şekilde sarıldı.
ÇÖZÜM
Yüklem: sarıldı. (sarma işini yapan belli değil)
Ne sarıldı? : Aldığınız ürünler = Sözde özne
Nasıl sarıldı? : istendiğiz şekilde = Zarf tümleci
13. ÖRNEK
- Koşturuyoruz ufuktan ufka, gençlik günlerindeki gibi.
ÇÖZÜM
Yüklem: koşturuyoruz.
Kim koşturuyor? : Biz = Gizli özne
Nasıl koşturuyoruz? : gençlik günlerindeki gibi = Zarf tümleci
Nereye? : Ufuktan ufka = Dolaylı tümleç
14. ÖRNEK
- Babalarından kalan yüklü mirası medeni bir şekilde paylaştılar.
ÇÖZÜM
Yüklem: paylaştılar.
Kim paylaştı? : Onlar = Gizli özne
Neyi paylaştılar? : Babalarından kalan yüklü mirası = Belirtili nesne
Nasıl paylaştılar? : medeni bir şekilde = Zarf tümleci
15. ÖRNEK
- Kitapların dilinden anlamak, onlarla içli dışlı olmaya bağlıdır.
ÇÖZÜM
Yüklem: bağlıdır.
Bağlı olan ne? : Kitapların dilinden anlamak = Özne
Neye bağlıdır? : onlarla içli dışlı olmaya = Dolaylı tümleç
16. ÖRNEK
- Burada yoldan denize kadar inen büyük kayalar üstünde oturup, akşam saatlerini geçirmeyi severdi.
ÇÖZÜM
Yüklem: severdi.
Kim severdi? : O = Gizli özne
Neyi severdi? : Burada yoldan denize kadar inen büyük kayalar üstünde oturup, akşam saatlerini geçirmeyi = Belirtili nesne
17. ÖRNEK
- Bu ilaçlar sadece bugünkü tıbbın ve kimyanın zaferi değildir.
ÇÖZÜM
Yüklem: bugünkü tıbbın ve kimyanın zaferi değildir.
Bugünkü tıbbın ve kimyanın zaferi olmayan ne? : Bu ilaçlar = Özne
18. ÖRNEK
- Bütün öğrenciler benim gibi davranıyor bugünlerde.
ÇÖZÜM
Yüklem: davranıyor.
Kim davranıyor? : Bütün öğrenciler = Özne
Nasıl davranıyor? : benim gibi = Zarf tümleci
Ne zaman davranıyor? : bugünlerde = Zarf tümleci
19. ÖRNEK
- Eyvah! Yemeği ocakta unuttum.
ÇÖZÜM
Yüklem: unuttum.
Unutan kim? : Ben = Gizli özne
Neyi unuttum? : yemeği = Belirtili nesne
Nerede unuttum? : ocakta = Dolaylı tümleç
Eyvah = Cümle dışı unsur
20. ÖRNEK
- Doğru insanlar doğru konuşurlar.
ÇÖZÜM
Yüklem: konuşurlar.
Kim konuşur? : doğru insanlar = Özne
Nasıl konuşurlar? : doğru = Zarf tümleci
21. ÖRNEK
- Yoksulların içinde bulunduğu sıkıntıları bir nebze olsa azaltmak için elinden geldiğince onlara yardım ederdi.
ÇÖZÜM
Yüklem: yardım ederdi.
Kim yardım ederdi? : O = Gizli özne
Kime yardım ederdi? : onlara = Dolaylı tümleç
Ne için yardım ederdi? : Yoksulların içinde bulunduğu sıkıntıları bir nebze olsa azaltmak için = Edat tümleci
Ne kadar yardım ederdi? : elinden geldiğince = Zarf tümleci
22. ÖRNEK
- Suyun insanlık için önemi son yıllarda daha iyi anlaşılır oldu.
ÇÖZÜM
Yüklem: anlaşılır oldu.
Anlaşılır olan ne? : Suyun insanlık için önemi = Özne
Ne kadar anlaşılır oldu? : daha iyi = Zarf tümleci
Ne zaman anlaşılır oldu? : son yıllarda = Zarf tümleci
23. ÖRNEK
- Yazar en güzel şiirlerini deniz kıyısındaki küçük evde mehtaplı gecelerde yazdığını söylüyor.
ÇÖZÜM
Yüklem: söylüyor.
Kim söylüyor? : Yazar = Özne
Neyi söylüyor? : en güzel şiirlerini deniz kıyısındaki küçük evde mehtaplı gecelerde yazdığını = Belirtili nesne
24. ÖRNEK
- Düşünce, insana doğuştan gelmiş gizli bir güç değildir.
ÇÖZÜM
Yüklem: insana doğuştan gelmiş gizli bir güç değildir.
İnsana doğuştan gelmiş gizli bir güç olmayan nedir? : Düşünce = Özne
25. ÖRNEK
- Dün gece gittiler yurt dışından gelen konuklarımız.
ÇÖZÜM
Yüklem: gittiler.
Kim gitti? : yurt dışından gelen konuklarımız. = Özne
Ne zaman gittiler? : Dün gece = Zarf tümleci
26. ÖRNEK
- Aramıza katılanlar arasında böyle düşünen çok azdı.
ÇÖZÜM
Yüklem: azdı.
Az olan ne? : Böyle düşünen = Özne
Ne kadar azdı? : çok = Zarf Tümleci
Nerede çok azdı? : aramıza katılanlar arasında = Dolaylı tümleç
27. ÖRNEK
- Halk türkülerinin ezgisiyle geçmişti çocukluğu.
ÇÖZÜM
Yüklem: geçmişti.
Geçen ne? : çocukluğu = Özne
Ne ile geçmişti? : Halk türkülerinin ezgisiyle = Edat tümleci
28. ÖRNEK
- Tanıyamadığım binlerce bitki türü var Amazonlarda.
ÇÖZÜM
Yüklem: var.
Var olan ne? : Tanıyamadığım binlerce bitki türü = Özne
Nerede var? : Amazonlarda = Dolaylı tümleç
29. ÖRNEK
- Dünyaca tanınan yönetmen birçok filminde gerçek hikâyeleri ele alır.
ÇÖZÜM
Yüklem: ele alır.
Kim ele alır? : Dünyaca tanınan yönetmen = Özne
Neyi ele alır? : gerçek hikâyeleri = Belirtili nesne
Neyde ele alır? : birçok filminde = Dolaylı tümleç
30. ÖRNEK
- Sanatçı, oğlunu kaybedince bütün hayatını çocuklara yardım etmek için harcadı.
ÇÖZÜM
Yüklem: harcadı.
Kim harcadı? : Sanatçı = Özne
Neyi harcadı? : bütün hayatını = Belirtili nesne
Ne için harcadı? : çocuklara yardım etmek için = Edat tümleci
Ne zaman harcadı? : oğlunu kaybedince = Zarf tümleci
CÜMLENİN ÖGELERİ İLE İLGİLİ DİĞER İÇERİKLER
– Cümlenin Ögeleri Konu Anlatımı
– Cümlenin Ögeleri Bulunurken Dikkat Edilecek 9 Altın Yol
8. Örnekte ‘içeri’ yer tamlayıcısı değil midir zarf tümleci denmiş
8. örnekteki “içeri” kelimesi, “-e” yönelme hali eki almadığından (içeriye) yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç) değil, zarf tümleci görevindedir.
Harika çok iyi konu anlatımı eksikliklerimi çok iyi anladım.
Sayenizde konuyu çok iyi anladım. Yarına Türkçe sınavım var inşallah iyi alırım tekrar sağ olun.
Emeğinize kurban be! Mükemmel bir dil bilgisi sitesisiniz. Soruları mükemmel bir şekilde açıklayıp yorumlara cevap bile veriyorsunuz.Helal olsun 🙂
Çok memnun kaldım Japon bir Türk öğrencisi olmak zor yalnız böyle iyi siteler oldukça Türklerden bir farkımız olmuyor.
Dün okulda yaşanan olay herkesin keyfini kaçırdı. Cümlesinde herkesin keyfini kaçırdı neden yüklemdir?
Cümlenin ögelerini ayırırken sözcüklerin kendi aralarında tamlama oluşturup oluşturmadıkları, deyim ya da birleşik sözcük olup olmadıkları gibi durumlara dikkat edilmelidir. Cümlede bir tamlama varsa tamlayan ile tamlanan aynı cümle ögesi içine alınmalıdır. “… herkesin keyfini kaçırdı.” söz grubunda sözcükler hem tamlama hem de deyim oluşturması sebebiyle bir bütün halinde cümlenin yüklemi olarak kabul edilmiştir.
Herkesin keyfini: İsim tamlaması (Herkesin:tamlayan – keyfi: tamlanan)
keyfini kaçırdı: Deyim (neşesi kalmamak anlamında bir deyim)
Dolayısıyla ne deyimi oluşturan sözcükleri birbirinden ayırabilirsiniz ne de tamlamadaki unsurları. Bu yüzden bu üç sözcük birlikte yüklem olarak alınmıştır. Ayrıca farz edelim ki sadece “keyfini kaçırdı” kısmı yüklem olsun. “Herkesin” kelimesini de cümlenin başka bir ögesi olarak bulmaya çalışalım. Yükleme sorduğumuz hangi soru ile “herkesin” ögesini bulabilirdiniz. “Kimin?” sorusuna cevap verebiliyor değil mi? Fakat yükleme hiç bir zaman “kimin” sorusu sorularak bir öge bulunmaz. “Kim, Kimi, Kime, Kimde, Kimden” soruları öge buldurmaya yönelik sorulardır. Dolayısıyla ögeyi ayıramayacağımız bu şekilde de anlaşılabilmektedir.
Bu yaptığınız; Bilginin zekatını ödemek gibi bir şey. Teşekkür ederim
Çok iyi bir site Allah razı olsun ödevimi yapabildim diğer siteler sadece cümleyi veriyorlar sizde çözüm de vardı.
Çok sağ olun yarın teog var anlamadığım konuyu buradan buldum. Ve teoga girecek diğer kardeşlerim size de başarılar dilerim 😀
TEOG 2 için çok yardımcı oldu çünkü ilk konulardanda çıkacağı için artık hep sizleyim TÜRK DİL BİLGİSİ
Cidden çok işime yaradı 3 gün sonra Teog’a gireceğim buradan çalıştım çok açıklayıcı ve güzel olmuş. Buradan kuruculara teşekkür ediyorum. Devamını dilerim.
Teog sınavınızda size ve diğer tüm öğrenci arkadaşlarımıza başarılar dileriz.
Evet gerçekten çok güzel ben de öğretmenim, 8’lere bu konuyu öğretiyorum da çoğu örnekleri ben buradan aldım sağolun.
Yağmur bastırınca herkes hemen içeri kaçtı
Nereye kaçtı ? İçeri = zarf tümleci yazmışsınız dolaylı tümlec olmıcakmıydı ?
İçeri kelimesi “-e, -a” yönelme eki alarak “içeriye” şeklinde kullanılmış olsaydı, söylediğiniz gibi dolaylı tümleç olurdu; ancak mevcut durumda “zarf tümleci” olarak kabul edilmektedir.
Sayenizde sınavdan 100 aldım çok teşekkür ederim.
Tebrik ederiz. Başarınıza katkı sağlamaktan gurur duyuyoruz.
Osmancık, artık hazırdır,huzurludur,mutludur. Cümlesinin öğelerini yazabilir misiniz.
hazırdır= yüklem
huzurludur= yüklem
mutludur= yüklem
Kim? Osmancık = özne (Özne tüm yüklemlerde ortak kullanılmış)
Ne zaman? artık= zarf tümleci
Bu sıcakta evde oturulur mu cümlesinde oge dızılısı fiilimsi yüklemin türü yüklemin yeri anlamı ve yapısını nasıl buluruz yardım eder mısınız
yapısını
Öğe dizilişi : Zarf tümleci, dolaylı tümleç, yüklem
Fiilimsi: fiilimsi yok
Yüklemin türü: fiil cümlesi
Yüklemin yerine göre: Kurallı cümle
Yüklemin yapısı: Türemiş fiil
Çok teşekkür ederim. Gerçekten çok yararlı oldu. Konuyu daha iyi pekiştirdim.Ellerinize sağlık…
”Yağmur bastırınca herkes hemen içeri kaçtı” cümlesinde, yükleme sorulan ‘nereye’ sorusu zarf tümleci midir yoksa dolaylı tümleç mi ? 🙂
Yer-yön bildiren “içeri, dışarı, ileri, geri vb” sözcükler “-e, -a” yönelme hal eklerini alırlarsa eklendikleri cümle öğesi dolaylı tümleç olur.
Yağmur bastırınca herkes hemen içeri kaçtı: Zarf tümleci
Yağmur bastırınca herkes hemen içeriye kaçtı: Dolaylı tümleç
bn bu siteyi çok sevdim aradığım her şey var bu site gerçekten çok güzel <3 😀
“Öğrencilere verilen eğitimin ne kadar önemli olduğunu bilmeye yoktur.” cümlesini nasıl çözümleriz?
Öğrencilere verilen eğitimin ne kadar önemli olduğunu bilmeyen yoktur.
yoktur = yüklem
kim yoktur? = Öğrencilere verilen eğitimin ne kadar önemli olduğunu bilmeyen = özne
çok teşekkürler gerçekten çok işime yaradı emeğinize saygı duyuyorum çok iyi öğretmenlersiniz 🙂
Biz teşekkür eder başarılar dileriz.