Koşul – Sonuç Cümleleri Nedir?
Koşul sonuç cümleleri, bir olayın veya durumun gerçekleşmesinin, başka bir olaya veya duruma bağlı olduğunu belirten cümlelerdir. Bu tür cümlelerde birinci bölüm koşul (yan yargı), ikinci bölüm ise o koşula bağlı olarak ortaya çıkan sonuçtur (temel yargı).
Örneğin:
– Eğer yağmur yağarsa, pikniğe gidemeyiz.
– Şimdi derslerine iyi çalışırsan, gelecekte başarılı bir kariyer yapabilirsin.
Bu cümlelerde “Eğer yağmur yağarsa” ve “Şimdi derslerine iyi çalışırsan” kısımları koşul bildiren yan yargılardır. “Pikniğe gidemeyiz” ve “gelecekte başarılı bir kariyer yapabilirsin.” kısımları ise sonuç bildiren temel yargılardır.
Koşul Cümlelerinin Özellikleri Nelerdir?
– Koşul cümlelerinde yan yargı genellikle şart kipine göre çekimlenir. Şart kipinde -se veya -sa eki kullanılır.
Örneğin:
– Okursan başarılı olursun.
– Bize gelirsen çok seviniriz.
– Koşul cümlelerinde şart anlamı bazen “eğer”, “eğer ki”, “madem ki”, “şayet”, “üzere”, “-dikçe”, “-dıkça”, “-diği takdirde”, “-dığında” gibi kelimeler veya eklerle de desteklenebilir.
Örneğin:
– Eğer istersen sana yardım edebilirim.
– Madem ki çok seviyorsun, ona bir mektup yaz.
– Şayet zamanında yola çıkarsak, trafik sıkışıklığına takılmayız.
– Yarın getirmek üzere istediğin kitabı alabilirsin.
– Kitap okudukça, kelime dağarcığın gelişir.
– Bu projeyi zamanında tamamladığın takdirde, gelecekteki iş fırsatların artacak.
– Yemek soğuduğunda tadı bozulabilir. (“-dığında” ekini kullandım)
– Koşul cümlelerinde koşul ve sonuç arasında mantıksal bir bağlantı olmalıdır.
Örneğin:
– Eğer buzdolabını açarsan soğuk hava çıkar. (Mantıklı)
– Eğer buzdolabını açarsan güneş doğar. (Mantıksız)
Koşul Sonuç Cümleleri Örnekleri
Aşağıdaki koşul şart cümleleri örneklerinde koşul anlamını taşıyan kısımlar koyu font ile gösterilmiştir.
- Eğer bu yıl mezun olursan sana bir araba alacağım.
- Sana yardım ederim ama sen de bana bir iyilik yapacaksın.
- Bu filmi izlersen çok etkileneceksin.
- Yarın erken kalkarsan kahvaltıyı ben hazırlayacağım.
- Bu soruyu çözersen sana bir çikolata vereceğim.
- Eğer hava güzel olursa pikniğe gidebiliriz.
- Bu kitabı bitirirsen sana yeni bir kitap alırım.
- Sana güvenirsem sırrımı söylerim.
- Eğer çok çalışırsan başarılı olursun.
- Bu pastayı yemeden önce dişlerini fırçalamalısın.
- Bilet bulabilirsen seninle tiyatroya gelirim.
- Bu işi yaparsan sana iyi bir ücret vereceğim.
- Eğer çok susarsan su içebilirsin.
- Bu oyunu kazanırsan sana madalya takacağım.
- Çok yorulursan dinlenebilirsin.
- Bu resmi beğenirsen sana hediye edebilirim.
- Eğer çok açsan bir elma yiyebilirsin.
- Bu testi geçersen sertifika alacaksın.
- Eğer çok üşürsen battaniye getirebilirim.
- Bu çiçeği sulamazsan solacak.
DİĞER CÜMLEDE ANLAM KONULARI;
– Sebep – Sonuç Cümleleri
– Amaç – Sonuç Cümleleri
– Karşılaştırma Cümleleri